Cannabis maakt je slaperig bij hoge doseringen, maar kom je ook in je REM-slaap?

Cannabis wordt veel gebruikt voor het slapengaan en er is veel bekend over de invloed van THC op slaap. Wat de precieze invloed is, hangt echter af van factoren als de mate van ervaring van de gebruiker en de dosering.

Cannabis maakt regelmatige gebruikers slaperig en het inslapen gaat voor hen daarom makkelijk.

Onervaren gebruikers kunnen last hebben van de lichamelijke effecten zoals een verlaagde bloeddruk, een verhoogde hartslag en ongecontroleerde gedachten. Dit kan voor hen dus juist zorgen voor meer moeite met inslapen.

De invloed van cannabis op de slaap

Over het algemeen zorgt cannabis voor een toename in diepe slaap en een afname (of zelfs complete onthouding!) van REM-slaap. De REM-slaap is belangrijk bij het verwerken van emotionele herinneringen en het is de slaapfase waarin we dromen.

Hoewel ervaren gebruikers voor de meeste effecten een tolerantie opbouwen, blijkt dat voor de verandering in REM-slaap niet het geval te zijn. Het is zelfs zo dat de halfwaardetijd van cannabis bij sporadisch gebruik veel lager is dan bij chronisch gebruik. Als een sporadisch gebruiker kort voor het slapengaan een joint rookt is het effect korter en zal er aan het einde van de slaapcycli weer REM-slaap optreden.

Cannabis kan dus minder effectieve slaap veroorzaken, door de afname of complete onthouding van de REM-slaap.

Zoals eerder vermeld, is de REM-slaap belangrijk bij emotie en het verwerken van emotionele herinneringen. Bij frequente gebruikers kunnen angstige gevoelens of geïrriteerdheid optreden daar ‘s nachts emotionele herinneringen niet goed kunnen worden verwerkt. Wanneer iemand nuchter is komen deze emoties weer extra hard binnen. Uit onderzoek blijkt dat we emotioneler reageren als we de REM-slaap overslaan en onderzoek bij ratten laat zien dat gebrek aan REM-slaap zorgt voor agressief gedrag. Wanneer je als regelmatige gebruiker stopt met cannabis, kan dit ook zorgen voor slaapproblemen en vage, intense dromen, omdat de REM-slaap weer terugkomt. Er is dan sprake van een REM-rebound effect: het lijkt erop dat je brein het gebrek aan REM-slaap probeert in te halen nadat je bent gestopt. Dit effect kan een paar dagen tot wel anderhalve maand aanhouden. Dit is vaak een reden voor gebruikers om weer terug te grijpen naar cannabis. Gebruikers raken zo in een vicieuze cirkel; door de ontwikkelde tolerantie van chronische gebruikers moet er steeds meer worden gebruikt om het gewenste effect te bereiken.

Cannabis en slaapgebrek

Uit een onderzoek naar de effecten van cannabis na gedeeltelijk slaapgebrek, blijkt dat cannabis na weinig te hebben geslapen zorgt voor een hogere hartslag en een verslechterde gemoedstoestand. Er werd in dit onderzoek ook gekeken naar het effect van cannabis op evenwicht en reactietijd, wanneer er sprake was van slaapgebrek. Evenwicht en reactietijd werden echter niet extra beïnvloed door slaapgebrek.

Voor zover ons bekend, is er nog geen onderzoek gedaan naar de effecten van de combinatie van cannabisgebruik en een nacht overslaan. Over de invloed van cannabis op slaap in het algemeen is wel veel bekend, hoewel de effecten erg afhankelijk zijn van factoren als tolerantie, dosering en het tijdstip van inname.

Langdurige negatieve effecten treden vooral op door chronisch gebruik en de daarbij komende hoge doseringen, maar ook sporadisch gebruik gaat gepaard met een slechtere slaapkwaliteit en de gevolgen van dien.

Door: Lizet Wilken

Met medewerking van: Raoul Koning, Sarsani Schenk, Teun van der Velden en Tom Bart

Literatuur:

  • Angarita, G. A., Emadi, N., Hodges, S., & Morgan, P. T. (2016). Sleep abnormalities associated with alcohol, cannabis, cocaine, and opiate use: a comprehensive review. Addiction Science & Clinical Practice, 11(1). https://doi.org/10.1186/s13722-016-0056-7
  • Babson, K. A., Sottile, J., & Morabito, D. (2017). Cannabis, Cannabinoids, and Sleep: a Review of the Literature. Current Psychiatry Reports, 19(4). https://doi.org/10.1007/s11920-017-0775-9
  • Hicks, R. A., Moore, J. D., Hayes, C., Phillips, N., & Hawkins, J. (1979). REM sleep deprivation increases aggressiveness in male rats. Physiology & Behavior, 22(6), 1097–1100. https://doi.org/10.1016/0031-9384(79)90263-4
  • Liguori, A., Gatto, C. P., Jarrett, D. B., Vaughn McCall, W., & Brown, T. W. (2003). Behavioral and subjective effects of marijuana following partial sleep deprivation. Drug and Alcohol Dependence, 70(3), 233–240. https://doi.org/10.1016/s0376-8716(03)00008-5
  • Rosales-Lagarde, A., Armony, J. L., Del Río-Portilla, Y., Trejo-Martínez, D., Conde, R., & Corsi-Cabrera, M. (2012). Enhanced emotional reactivity after selective REM sleep deprivation in humans: an fMRI study. Frontiers in Behavioral Neuroscience, 6. https://doi.org/10.3389/fnbeh.2012.00025
  • Schierenbeck, T., Riemann, D., Berger, M., & Hornyak, M. (2008). Effect of illicit recreational drugs upon sleep: Cocaine, ecstasy and marijuana. Sleep Medicine Reviews, 12(5), 381–389. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2007.12.004