Nationale Drug Monitor 2017 en langdurige klachten na xtc-gebruik

Afgelopen week verschenen twee interessante rapporten van het Trimbos-instituut: De Nationale Drugs Monitor 2017 (NDM) en https://www.trimbos.nl/aanbod/webwinkel/af1583-langdurige-klachten-na-ecstasygebruik/.

Het laatste rapport bestaat uit een literatuuronderzoek naar Hallucinogen Persisting Perception Disorder (HPPD) en depersonalisatiesyndroom (DPS), die kunnen ontstaan na xtc-gebruik, en een beschrijving van de patiënten van het Landelijk Medisch Spreekuur Partydrugs van de Brijder. Hier zullen wij binnenkort meer aandacht aan besteden.

De NDM geeft jaarlijks een overzicht van het gebruik van alcohol, (andere) drugs en tabak in Nederland. Je kunt er onder andere cijfers vinden over gebruik door verschillende doelgroepen en deze vergelijken met de algemene bevolking. Ook geeft de NDM een overzicht van de laatste ontwikkelingen van het Nederlandse drugsbeleid en van de aan alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit.

We hebben de belangrijkste bevindingen met betrekking tot partydrugs eruit gepakt en hieronder beschreven. Ben je benieuwd naar het hele rapport, dan kun je die hier vinden.

Alcohol en tabak

In 2016 is voor het laatst gemeten hoeveel verdovende middelen Nederlanders gebruiken. Alcohol en tabak blijven de populairste middelen. In 2016 had 80,4% van de volwassen Nederlandse bevolking (10,7 miljoen mensen) het afgelopen jaar alcohol gedronken en 24,1% het afgelopen jaar gerookt (3,2 miljoen mensen). Hiervan rookte 18,6% dagelijks. Dit percentage is de afgelopen jaren gedaald.

De meerderheid van de bevolking (60,6%) houdt zich niet aan de alcoholnorm (drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag) die door de Gezondheidsraad beschreven is.

Cannabis

6,6% van de Nederlanders boven de 18 jaar (880 duizend mensen) had in het afgelopen jaar geblowd. 4,1% deed dat in de afgelopen maand, en van die mensen blowde ruim een kwart (bijna) dagelijks. In vergelijking met het jaar ervoor is dit gebruik stabiel gebleven. Wiet wordt meer gebruikt dan hasj.

Vergeleken met het Europese gemiddelde blowen wij iets meer; het EU-gemiddelde van laatste-jaar-gebruikers ligt op 13,9% in de leeftijdscategorie 15-34 jaar. In Nederland is dat percentage 15,7%.

Stimulerende middelen

Cocaïne

Het gebruik van cocaïne lijkt te zijn toegenomen, maar vanwege wijzigingen in onderzoeksmethodes kunnen cijfers van 2016 niet één-op-één vergeleken worden met cijfers van de jaren ervoor. In 2016 had 1,7% van de volwassen Nederlanders in het afgelopen jaar coke gebruikt, dit zijn ongeveer 230 duizend mensen.

XTC

In 2016 had 2,9% van de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder in het afgelopen jaar xtc gebruikt. Dit zijn ongeveer 390 duizend mensen. In het uitgaansleven en onder studenten va n16-18 jaar op het MBO en HBO is xtc de meest populaire partydrug.

Speed

1,4% van de volwassen Nederlandse bevolking gebruikte in 2016 in het afgelopen jaar speed. Dit zijn ongeveer 180 duizend mensen. 0,6% deed dit in de afgelopen maand. Het gebruik van speed lijkt ook toe te nemen, al geldt hierbij ook dat de cijfers niet vergeleken kunnen worden met eerdere jaren. Het gebruik van methamfetamine lijkt ook toe te nemen, wel specifiek in de gayscene.

NPS

In Nederland is het gebruik van NPS niet populair, met uitzondering van 4-FA. Dit werd in 2016 in het afgelopen jaar door 0,9% volwassen Nederlanders gebruikt.

GHB

GHB wordt door verschillende groepen gebruikt, o.a. uitgaanders, hangjongeren en thuisgebruikers (zoals ook te lezen is in dit onderzoek van het Bonger Instituut). Van de totale bevolking is de groep gebruikers heel klein: 0,3% (40 duizend mensen) gebruikte GHB in het afgelopen jaar, en 0,1% in de afgelopen maand.

Drugsdoden

Het aantal geregistreerde overledenen door middelengebruik is tussen 2014 en 2016 verdubbeld (alcohol en tabak zijn niet meegenomen). De vraag is of er sprake is van een daadwerkelijke stijging, of dat veranderingen in de registratie een rol spelen. Een klein deel daarvan was te wijten aan partydrugs.
Het CBS registreerde in 2016 28 gevallen waarbij xtc, amfetamine of andere stimulerende middelen een rol speelden. Met 4-FA werden 2 fatale incidenten gemeld.

Drugsmarkt

Cocaïne

Cocaïne is minder vaak versneden met levamisol. In 2016 bevatten 58% van de ingeleverde cokesamples levamisol, waar dat in 2015 nog 71% was. Daarnaast was de cocaïne sterker in 2016 dan de jaren ervoor. Het gemiddelde gehalte cocaïne was 69% in 2016, vergeleken met 49% in 2011.

XTC

XTC-pillen blijven zeer hooggedoseerd en bevatten gemiddeld 157mg MDMA in 2016. Het aandeel ernstige xtc-gerelateerde incidenten is hoog; ruim een kwart van de patiënten is verminderd of niet aanspreekbaar.

Wetgeving

25 mei 2017 zijn (alfa-)PVP (Flakka), acetylfentanyl en 4-FA op lijst I van de Opiumwet geplaatst. Fenazepam (een benzodiazepine) is op lijst II geplaatst.

Drugsbestrijding

Er is sprake van een toename van ontmantelde drugsopslagplaatsen. De meeste ontmantelde opslagplaatsen van synthetische drugs bevonden zich in 2016 in Noord-Brabant en Limburg. Hennepkwekerijen werden vooral ontmanteld in Oost-Nederland, Zeeland-West-Brabant, Rotterdam en Limburg.

Drugshandel via internet wordt steeds populairder, maar traditionele offline handel is nog steeds vele malen groter.

De NDM is een uitgave van het Trimbos-instituut en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie van Veiligheid en Justitie (WODC).

 

Bronnen: NDM 2017, Langdurige klachten na ecstasygebruik

Lees ook: