Veilig uit en (f)out gaan deel 2

Vandaag in deel 2 van de serie Veilig uit en (f)out gaan: Monitor Drugsincidenten – wat zeggen de cijfers?
Ieder weekend gaan veel mensen feesten, en daarbij wordt soms alcohol of andere drugs gebruikt. Het kan gebeuren dat je niet lekker bent geworden nadat je te veel alcohol hebt gedronken, een jointje hebt gerookt of andere (hard)drugs hebt gebruikt. In heel veel gevallen gaat het vanzelf weer over en is er geen medische hulp nodig. Toch kan het gebeuren dat om welke reden dan ook jij of je vriend(in) medische zorg nodig heeft van een EHBO post op een evenement of spoedeisende hulp. Zo kan iemand verward zijn, een te hoge lichaamstemperatuur hebben of zich gewoon helemaal niet lekker voelen. Op feesten kun je voor al dit soort klachten terecht bij de EHBO.

Wanneer de klachten ernstig blijken of als er geen EHBO-post in de buurt is, kan het gebeuren dat iemand op de Spoedeisende Eerste Hulp (SEH) van een ziekenhuis terechtkomt. Wij hebben een kijkje mogen nemen op de SEH van het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis (hierna OLVG), in Amsterdam-Oost. Deze rondleiding was onderdeel van de Trimbos Summerschool. In deze serie artikelen doen we verslag en delen we met jullie wat wij hebben geleerd over de Spoedeisende Eerste Hulp en de Monitor Drugsincidenten.

DEEL 2: Monitor Drugsincidenten

De Monitor Drugsincidenten1 (MDI) houdt zich bezig met ontwikkelingen in drugsgerelateerde gezondheidsincidenten in Nederland. De MDI baseert zich op gegevens van ambulances, ziekenhuizen, politieartsen en EHBO-posten. Het geeft geen totaaloverzicht van alle incidenten in Nederland. Echter kan dit onderzoek wel trends volgen in middelengebruik.

XTC

Wat XTC betreft is het opvallend dat mensen op EHBO-posten van feesten tegenwoordig ernstiger onder invloed zijn dan een aantal jaar geleden (2009). Zo is 28% van de XTC-gebruikers die bij de EHBO komen onvoldoende aanspreekbaar.  Mogelijk heeft dit te maken met de toenemende sterkte van XTC-pillen. In 2015 bevatte ruim 50% van de XTC-pillen een dosering van meer dan 140mg MDMA. Hoger gedoseerde pillen versterken meestal niet de gewenste effecten. Vaak raken mensen meer in zichzelf gekeerd bij hoge doseringen of zijn moeilijk aanspreekbaar.
Hoog gedoseerde tabletten verhogen wel het risico op incidenten. Bij 51% van de drugsincidenten op EHBO-posten op feesten in 2015 was XTC de enige gebruikte drug.

xtc-trimbos

4-FA

Met 4-FA (4-fluoramfetamine) worden steeds meer incidenten gemeld.
Voor 2012 werden nog geen incidenten met 4-FA gemeld, in 2015 waren er 184 gemelde incidenten. Op EHBO-posten op festivals werd het gebruik van 4-FA gemeld bij 6,8% van alle incidenten. Ook in ziekenhuizen is een toename van incidenten met 4-FA merkbaar. Bij bijna driekwart van de incidenten met 4-FA-gebruik was er sprake van combigebruik, meestal in combinatie met XTC. Bij 32% van de incidenten waarbij alleen 4-FA gebruikt was, was de patiënt dusdanig onder invloed dat deze onvoldoende aanspreekbaar was. De risico’s tijdens gebruik van 4-FA zijn een combinatie van speed- en XTC-achtige effecten, zoals: uitputting, hoofdpijn, misselijkheid, overmatig zweten, oververhitting, verhoogde hartslag, tandenknarsen en angsten.

Deze zomer hebben diverse SEH-artsen en EHBO’ers aan de bel getrokken over de hoeveelheid en ernst van incidenten die zij in de praktijk zijn tegengekomen. In de periode van januari tot en met juli 2016 waren al 132 incidenten geregistreerd bij de MDI. Helaas zijn er meerdere dodelijke incidenten geweest. Hierbij was lang niet altijd sprake van hoge doseringen of combinatiegebruik, overlijden is voorgekomen na het gebruik van 1 capsule 4-FA.

Er zit in de casussen een patroon, de meest gehoorde klacht is dat mensen hoofdpijn hebben tijdens of na het gebruik van 4-FA. Bij veel (uiteindelijk) ernstige incidenten was hoofdpijn de eerste klacht. In sommige gevallen heeft dit te maken met een gevaarlijk hoge bloeddruk, wat tot hersenbloedingen kan leiden. Ondanks dat hersenbloedingen ook bij andere stimulerende middelen zoals speed of XTC zijn voorgekomen, lijkt de hoeveelheid incidenten met 4-FA op dit moment relatief erg hoog. Exacte cijfers zijn niet bekend, het Trimbos instituut zal in oktober een update uitbrengen.

Het lastige aan hoofdpijn is dat het een veelvoorkomende klacht is. Niet alleen een hoge bloeddruk, maar allerlei andere factoren kunnen hoofdpijn veroorzaken. Helaas is er weinig bekend over risicofactoren. Het valt af te raden voor iedereen die regelmatig (ersntige) hoofdpijn heeft om 4-FA te gebruiken. Mensen die tijdens het gebruik van 4-FA last krijgen van hoofdpijn wordt aangeraden om bloeddruk te laten meten bij de EHBO, om gevaarlijk hoge bloeddruk uit te sluiten. Het wordt absoluut afgeraden om paracetamol of andere pijnstillers te gebruiken om de hoofdpijn bij 4-FA-gebruik te onderdrukken, omdat je daardoor signalen van je lichaam onderdrukt die van levensbelang kunnen zijn. Medische instanties zijn op de hoogte gebracht van de situatie rondom 4-FA en hoe te handelen.

Unity tips 4-FA: Er is onvoldoende onderzoek naar 4-FA. Gebruikers rapporteren dat het bijnemen van 4-FA het risico op slapeloosheid en  andere bovenstaande klachten vergroot.
Tevens nemen de gewenste effecten van 4-FA meestal niet toe als je bijneemt.

GHB

Bij 23% van alle gemelde drugsincidenten was er GHB gebruikt.
Wat GHB betreft is het opvallend dat steeds meer patiënten buiten bewustzijn zijn (73%). Bij de meeste incidenten was GHB de enige gebruikte drug, het is niet duidelijk hoe vaak er daarnaast alcohol in het spel was. Wat verder opvalt bij GHB-incidenten is dat politieartsen regelmatig worden geconfronteerd met patiënten die ernstige ontwenningsverschijnselen vertonen. Zoals eerder besproken is het van levensbelang om medische hulp (ambulance of EHBO) in te schakelen zodra iemand outgaat.

Combigebruik

Ook het aandeel incidenten door combinatiegebruik neemt toe, in 2015 was bij 21% van de drugsincidenten op EHBO-posten sprake van combinatiegebruik. De meest gemelde combinaties in 2015 die tot incidenten leidden waren XTC met speed (15% van alle combinaties) en XTC met GHB (13%).

Bovendien lijken de slachtoffers van incidenten na combinatiegebruik steeds jonger te worden.

Lees hier meer over de MDI.

Unity tips: Weet dat elke drug een eigen risico heeft en dat het combineren ervan zorgt voor extra risico’s en kan zorgen voor onvoorspelbare effecten. Je nieren en lever moeten harder werken om de afvalstoffen af te breken. Hierdoor kun je meer schade oplopen. Tevens wordt je hart extra belast.

1 Wijers, L., Croes, E. & Valkenberg, H. (2016). Monitor Drugsincidenten Factsheet 2015. Utrecht: Trimbos-instituut.

Deel jouw ervaringen met ons!

Help mee met het verzamelen van informatie over drugs en wanneer en waarom het soms mis kan gaan:

side-website-module

Meer info:

Voor meer informatie over eerste hulp op festivals en het werk van Event Medical Serivce of het thema eerste hulp.

Unity animatie: Wat is XTC?